Mohammad Noaim Maute bị bắt ngày 15-6 tại một trạm kiểm soát gần thành phố biển Cagayan de Oro, cách Marawi 100 km về phía nam. Mohammad, 22 tuổi, còn được gọi là Abu Jadid, là cháu của anh em nhà Maute gồm Omarkhayan Romato Maute và Abdullah Maute. Do mối quan hệ gần gũi với các thủ lĩnh phiến quân nên Mohammad được tin tưởng giao việc phụ trách chế tạo bom cho nhóm này.

Cảnh sát trưởng khu vực phía bắc Mindanao, ông Agripino Javier cho biết, Mohammad Noaim Maute đã sử dụng thẻ nhận dạng giả của Trường đại học Mindanao trong vai trò một thầy giáo dạy tiếng Arab mang tên Alfaiz Mamintal. Theo ông Javier, Mohammad có thể đã qua mặt cảnh sát và các chốt kiểm soát quân sự bằng thẻ nhận dạng giả này, hoặc hòa vào những người dân sơ tán để trốn khỏi Marawi.

Cơ quan điều phối tình báo quốc gia (NICA) của Philippines cho biết đã xác minh danh tính của Mohammad bằng cách sử dụng phần mềm nhận dạng khuôn mặt. Tuy vậy, đối tượng bị bắt giữ phủ nhận y là người chế tạo bom và là thành viên của phiến quân Maute. Các nhà chức trách cũng đang tìm kiếm một kẻ tình nghi đi cùng với Mohammad Noaim Maute, được cho là đang trốn tại Cagayan de Oro.

Chính quyền đã bắt đầu theo dõi các hoạt động của Mohammad kể từ khi y đến thành phố Cagayan de Oro vào đầu tháng 6 vừa qua. Trước khi lên kế hoạch bắt giữ ba ngày, giới chức Philippines đã thu thập được bằng chứng, chủ yếu là các tin nhắn và cuộc gọi từ ít nhất năm chiếc điện thoại di động của y. Nhờ thông tin của người dân, lực lượng phối hợp giữa cảnh sát, quân đội và tình báo Philippines đã tiến hành vây bắt Mohammad tại ngôi nhà nơi y trú ẩn.

Cuộc chiến chống nhóm phiến quân Maute có liên hệ tổ chức tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS) tại Mindanao đã diễn ra căng thẳng trong suốt hơn ba tuần qua. Ngày 23-5, hai anh em Omarkhayam và Abdullah Maute cầm đầu nhóm phiến quân này đã tổ chức tiến công và chiếm đóng một phần thành phố Marawi, thủ phủ đảo Mindanao. Sự "trỗi dậy" của nhóm phiến quân Maute quy tụ nhiều cựu thành viên của Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro (MILF) và các tay súng trung thành với IS tại Philippines, làm dấy lên lo ngại rằng các phần tử thánh chiến đang đe dọa an ninh ở khu vực Ðông - Nam Á.

Ngày 28-5, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte phải ban bố thiết quân luật trên toàn đảo Mindanao nhằm ngăn chặn mối đe dọa từ Maute. Theo báo cáo của quân đội Philippines, tính đến ngày 16-6, đã có ít nhất 290 người thiệt mạng trong hơn ba tuần phát động cuộc chiến chống khủng bố, trong đó có 206 phiến quân, 58 binh sĩ chính phủ và 26 dân thường. Giới chức quân đội khẳng định phiến quân đã bị đẩy lùi từng ngày và chỉ còn kiểm soát chưa đầy 20% diện tích thành phố Marawi.

Việc bắt giữ Mohammad Noaim Maute đã rút ngắn danh sách truy nã mang tên "Lệnh bắt giữ số 1" đối với những kẻ liên quan lực lượng phiến quân Maute, do Bộ trưởng Quốc phòng Philippines, ông Delfin Lorenzana, ban bố. Trước đó, lực lượng an ninh nước này đã bắt giữ và tiêu diệt được nhiều thành viên đóng vai trò chủ chốt trong nhóm khủng bố này, trong đó có những người được chỉ định lo liệu giấy tờ, tài chính và kết nối liên lạc với các nhóm khủng bố nước ngoài cho anh em Maute.

Giới chức Mindanao ước tính, hiện có khoảng 200 tay súng Maute cố thủ tại Marawi. Chính phủ Philippines đang đặt mục tiêu sớm kết thúc chiến dịch tiêu diệt khủng bố nhằm hạn chế tối đa thương vong cho binh sĩ và dân thường, đồng thời sớm lập lại hòa bình cho đảo Mindanao.