Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, quý III năm 2024, số người có việc làm tăng so với quý trước và tăng so với cùng kỳ năm trước. Lao động phi chính thức chiếm hơn 3/5 tổng số lao động có việc làm của cả nước. Thu nhập bình quân tháng của người lao động tăng so với quý trước và tăng so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ thất nghiệp và thiếu việc làm trong độ tuổi lao động giảm so với quý trước và giảm so với cùng kỳ năm trước. Tình hình thất nghiệp thanh niên 15-24 tuổi vẫn duy trì mức cao, tuy nhiên đã giảm so với quý trước và cùng kỳ năm trước.
Thị trường lao động với những điểm sáng
Một là, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên trong quý III năm 2024 là 52,7 triệu người, tăng 114,1 nghìn người so với quý trước và tăng 238,8 nghìn người so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 9 tháng, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên đạt hơn 52,5 triệu người, tăng khoảng 0,2 triệu người so với cùng kỳ năm trước.
Lực lượng lao động quý III và 9 tháng năm 2024
Giống như nhiều quốc gia khác, Việt Nam đang trải qua một quá trình phát triển kinh tế và công nghiệp hóa nhanh chóng. Trong một nền kinh tế ngày càng toàn cầu hóa và công nghiệp hóa, nhu cầu về nhân lực có trình độ cao và có kỹ năng đặc biệt là rất quan trọng. Do đó, nhận thức về sự cần thiết của việc duy trì và phát triển kỹ năng thông qua việc học tập liên tục đang tăng lên trong cộng đồng lao động Việt Nam. Mở rộng cơ sở giáo dục cũng có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc tăng cường tỷ lệ lao động qua đào tạo liên tục. Việt Nam đã chú trọng vào việc nâng cao chất lượng giáo dục và mở rộng cơ sở hạ tầng giáo dục để cung cấp cơ hội học tập cho nhiều người dân hơn. Điều này tạo điều kiện thuận lợi để người lao động tiếp tục học tập và nâng cao trình độ sau khi tham gia vào lực lượng lao động.
Ba là, lao động có việc làm quý III/2024 đạt hơn 51,6 triệu người, tăng 114,7 nghìn người, tương ứng tăng 0,22% so với quý trước và tăng 244,7 nghìn người, tương ứng tăng 0,48% so với cùng kỳ năm trước. Việt Nam vẫn đang thời kỳ cơ cấu dân số vàng với quy mô dân số trong độ tuổi lao động dồi dào và tăng hàng năm, đây là lợi thế để bổ sung lực lượng lao động, bao gồm cả lao động có việc làm. Tính chung 9 tháng năm 2024, lao động có việc làm đạt 51,5 triệu người, tăng 212 nghìn người (tương ứng tăng 0,41%) so với 9 tháng năm 2023.
Bốn là, thu nhập bình quân tháng của người lao động quý III/2024 là 7,6 triệu đồng, tăng 176 nghìn đồng so với quý trước và tăng 519 nghìn đồng so với cùng kỳ năm trước. So với quý trước, tốc độ tăng thu nhập bình quân tháng của người lao động quý III/2024 không đáng kể (đạt 2,4%), cao hơn tốc độ tăng thu nhập bình quân của người lao động quý III/2023 là 0,3 điểm phần trăm (quý III/2023 đạt 2,1%).
So với quý trước và cùng kỳ năm trước, thu nhập bình quân tháng của người lao động quý III/2024 tăng lên ở hai khu vực dịch vụ, công nghiệp và xây dựng. Riêng khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản thu nhập bình quân tháng của người lao động giảm so với quý trước và tăng so với cùng kỳ năm trước.
So với cùng kỳ năm trước, Quý III/2024, thu nhập bình quân tháng của lao động tăng lên ở hầu hết các ngành kinh tế. Một số ngành ghi nhận tốc độ tăng thu nhập bình quân khá như: Ngành hoạt động kinh doanh bất động sản là 11,9 triệu đồng, tăng 12,7%, tương ứng tăng 1,3 triệu đồng; sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước là 11,3 triệu đồng, tăng 11,2%, tương ứng tăng 1,1 triệu đồng; hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm là 12,7 triệu đồng, tăng 10,3%, tương ứng tăng 1,2 triệu đồng; công nghiệp chế biến chế tạo là 8,3 triệu đồng, tăng 6,7%, tương ứng tăng 524 nghìn đồng.
Tính chung 9 tháng năm 2024, thu nhập bình quân tháng của người lao động là 7,6 triệu đồng, tăng 7,4%, tương ứng tăng 519 nghìn đồng so với cùng kỳ năm trước. Lao động làm việc trong một số ngành kinh tế có tốc độ tăng thu nhập bình quân khá hơn với cùng kỳ năm trước. Cụ thể: Ngành sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước là 11,2 triệu đồng, tăng 13,0%, tương ứng tăng 1,3 triệu đồng; hoạt động kinh doanh bất động sản là 11,7 triệu đồng, tăng 11,6%, tương ứng tăng 1,2 triệu đồng; hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm là 12,7 triệu đồng, tăng 11,2%, tương ứng tăng 1,3 triệu đồng; khai khoáng là 11,0 triệu đồng, tăng 7,8%, tương ứng tăng 794 nghìn đồng; xây dựng là 8,4 triệu đồng, tăng 6,7%, tương ứng tăng 527 nghìn đồng.
Năm là, số doanh nghiệp gia nhập thị trường tiếp tục cao hơn số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường; và tình hình xuất nhập khẩu khởi sắc đã góp phần làm giảm tỷ lệ thất nghiệp cả nước trong quý này. Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động quý III năm 2024 là 2,24%, giảm 0,05 điểm phần trăm so với quý trước và giảm 0,06 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước.
Sáu là, cơn bão Yagi đổ bộ vào miền Bắc trong tháng Chín vừa qua với sức tàn phá nặng nề được dự báo có khả năng gây ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình lao động và việc làm của nước ta. Tuy nhiên, nhìn chung tình hình kinh tế - xã hội của nước ta trong quý III vẫn duy trì xu hướng tích cực, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Sản xuất công nghiệp vẫn tiếp tục tăng so với cùng kỳ năm trước. Nhiều chương trình quảng bá, xúc tiến du lịch được thúc đẩy góp phần giúp hoạt động thương mại, vận tải, du lịch, xuất nhập khẩu hàng hóa phục hồi và tăng trưởng. Thị trường lao động Việt Nam trong quý III năm 2024 không gặp nhiều biến động do hậu quả của thiên tai và những bất ổn trên thị trường thế giới. Tỷ lệ thiếu việc làm trong độ tuổi lao động quý này là 1,87%, đều giảm 0,19 điểm phần trăm so với quý trước và so với cùng kỳ năm trước.
Vẫn còn đó những thách thức
Thứ nhất, thị trường lao động vẫn tiếp tục xu hướng phục hồi, tuy nhiên chất lượng cung lao động còn nhiều bất cập, hạn chế, chưa đáp ứng cho cầu lao động của một thị trường lao động hiện đại, linh hoạt, bền vững và hội nhập. Đến nay có khoảng 37,6 triệu người lao động chưa qua đào tạo từ sơ cấp trở lên (cả nước chỉ có khoảng 28,5% người lao động đã qua đào tạo, có bằng chứng chỉ).
Thứ hai, lao động có việc làm có xu hướng tăng nhưng thị trường lao động phát triển chưa bền vững, khi số lao động phi chính thức làm các công việc bấp bênh, thiếu tính ổn định vẫn chiếm tỷ trọng lớn, khoảng hơn ba phần năm tổng số lao động có việc làm của cả nước.
Một là, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên trong quý III năm 2024 là 52,7 triệu người, tăng 114,1 nghìn người so với quý trước và tăng 238,8 nghìn người so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 9 tháng, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên đạt hơn 52,5 triệu người, tăng khoảng 0,2 triệu người so với cùng kỳ năm trước.
Lực lượng lao động quý III và 9 tháng năm 2024
Nghìn người
Giống như nhiều quốc gia khác, Việt Nam đang trải qua một quá trình phát triển kinh tế và công nghiệp hóa nhanh chóng. Trong một nền kinh tế ngày càng toàn cầu hóa và công nghiệp hóa, nhu cầu về nhân lực có trình độ cao và có kỹ năng đặc biệt là rất quan trọng. Do đó, nhận thức về sự cần thiết của việc duy trì và phát triển kỹ năng thông qua việc học tập liên tục đang tăng lên trong cộng đồng lao động Việt Nam. Mở rộng cơ sở giáo dục cũng có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc tăng cường tỷ lệ lao động qua đào tạo liên tục. Việt Nam đã chú trọng vào việc nâng cao chất lượng giáo dục và mở rộng cơ sở hạ tầng giáo dục để cung cấp cơ hội học tập cho nhiều người dân hơn. Điều này tạo điều kiện thuận lợi để người lao động tiếp tục học tập và nâng cao trình độ sau khi tham gia vào lực lượng lao động.
Ba là, lao động có việc làm quý III/2024 đạt hơn 51,6 triệu người, tăng 114,7 nghìn người, tương ứng tăng 0,22% so với quý trước và tăng 244,7 nghìn người, tương ứng tăng 0,48% so với cùng kỳ năm trước. Việt Nam vẫn đang thời kỳ cơ cấu dân số vàng với quy mô dân số trong độ tuổi lao động dồi dào và tăng hàng năm, đây là lợi thế để bổ sung lực lượng lao động, bao gồm cả lao động có việc làm. Tính chung 9 tháng năm 2024, lao động có việc làm đạt 51,5 triệu người, tăng 212 nghìn người (tương ứng tăng 0,41%) so với 9 tháng năm 2023.
Bốn là, thu nhập bình quân tháng của người lao động quý III/2024 là 7,6 triệu đồng, tăng 176 nghìn đồng so với quý trước và tăng 519 nghìn đồng so với cùng kỳ năm trước. So với quý trước, tốc độ tăng thu nhập bình quân tháng của người lao động quý III/2024 không đáng kể (đạt 2,4%), cao hơn tốc độ tăng thu nhập bình quân của người lao động quý III/2023 là 0,3 điểm phần trăm (quý III/2023 đạt 2,1%).
So với quý trước và cùng kỳ năm trước, thu nhập bình quân tháng của người lao động quý III/2024 tăng lên ở hai khu vực dịch vụ, công nghiệp và xây dựng. Riêng khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản thu nhập bình quân tháng của người lao động giảm so với quý trước và tăng so với cùng kỳ năm trước.
So với cùng kỳ năm trước, Quý III/2024, thu nhập bình quân tháng của lao động tăng lên ở hầu hết các ngành kinh tế. Một số ngành ghi nhận tốc độ tăng thu nhập bình quân khá như: Ngành hoạt động kinh doanh bất động sản là 11,9 triệu đồng, tăng 12,7%, tương ứng tăng 1,3 triệu đồng; sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước là 11,3 triệu đồng, tăng 11,2%, tương ứng tăng 1,1 triệu đồng; hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm là 12,7 triệu đồng, tăng 10,3%, tương ứng tăng 1,2 triệu đồng; công nghiệp chế biến chế tạo là 8,3 triệu đồng, tăng 6,7%, tương ứng tăng 524 nghìn đồng.
Tính chung 9 tháng năm 2024, thu nhập bình quân tháng của người lao động là 7,6 triệu đồng, tăng 7,4%, tương ứng tăng 519 nghìn đồng so với cùng kỳ năm trước. Lao động làm việc trong một số ngành kinh tế có tốc độ tăng thu nhập bình quân khá hơn với cùng kỳ năm trước. Cụ thể: Ngành sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước là 11,2 triệu đồng, tăng 13,0%, tương ứng tăng 1,3 triệu đồng; hoạt động kinh doanh bất động sản là 11,7 triệu đồng, tăng 11,6%, tương ứng tăng 1,2 triệu đồng; hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm là 12,7 triệu đồng, tăng 11,2%, tương ứng tăng 1,3 triệu đồng; khai khoáng là 11,0 triệu đồng, tăng 7,8%, tương ứng tăng 794 nghìn đồng; xây dựng là 8,4 triệu đồng, tăng 6,7%, tương ứng tăng 527 nghìn đồng.
Năm là, số doanh nghiệp gia nhập thị trường tiếp tục cao hơn số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường; và tình hình xuất nhập khẩu khởi sắc đã góp phần làm giảm tỷ lệ thất nghiệp cả nước trong quý này. Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động quý III năm 2024 là 2,24%, giảm 0,05 điểm phần trăm so với quý trước và giảm 0,06 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước.
Sáu là, cơn bão Yagi đổ bộ vào miền Bắc trong tháng Chín vừa qua với sức tàn phá nặng nề được dự báo có khả năng gây ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình lao động và việc làm của nước ta. Tuy nhiên, nhìn chung tình hình kinh tế - xã hội của nước ta trong quý III vẫn duy trì xu hướng tích cực, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Sản xuất công nghiệp vẫn tiếp tục tăng so với cùng kỳ năm trước. Nhiều chương trình quảng bá, xúc tiến du lịch được thúc đẩy góp phần giúp hoạt động thương mại, vận tải, du lịch, xuất nhập khẩu hàng hóa phục hồi và tăng trưởng. Thị trường lao động Việt Nam trong quý III năm 2024 không gặp nhiều biến động do hậu quả của thiên tai và những bất ổn trên thị trường thế giới. Tỷ lệ thiếu việc làm trong độ tuổi lao động quý này là 1,87%, đều giảm 0,19 điểm phần trăm so với quý trước và so với cùng kỳ năm trước.
Vẫn còn đó những thách thức
Thứ nhất, thị trường lao động vẫn tiếp tục xu hướng phục hồi, tuy nhiên chất lượng cung lao động còn nhiều bất cập, hạn chế, chưa đáp ứng cho cầu lao động của một thị trường lao động hiện đại, linh hoạt, bền vững và hội nhập. Đến nay có khoảng 37,6 triệu người lao động chưa qua đào tạo từ sơ cấp trở lên (cả nước chỉ có khoảng 28,5% người lao động đã qua đào tạo, có bằng chứng chỉ).
Thứ hai, lao động có việc làm có xu hướng tăng nhưng thị trường lao động phát triển chưa bền vững, khi số lao động phi chính thức làm các công việc bấp bênh, thiếu tính ổn định vẫn chiếm tỷ trọng lớn, khoảng hơn ba phần năm tổng số lao động có việc làm của cả nước.
Số người và tỷ lệ thiếu việc làm trong độ tuổi lao động các quý năm 2022-2024
Thứ ba, theo báo cáo “Xu hướng việc làm toàn cầu cho thanh niên năm 2024” của ILO, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên toàn cầu năm 2023 là 13% và dự kiến sẽ giảm xuống mức 12,8% trong năm 2024 và năm 2025. Tại Việt Nam, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên từ 15-24 tuổi trong quý III năm 2024 ở mức 7,75%, thấp hơn so với mức trung bình của toàn cầu nhưng vẫn duy trì mức cao. So với quý trước và cùng kỳ năm trước, tỷ lệ này giảm tương ứng là 0,26 điểm phần trăm và 0,11 điểm phần trăm. So với tỷ lệ thất nghiệp chung, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên luôn cao hơn. Do thanh niên là lực lượng trẻ, nhu cầu có việc làm cao hơn các lực lượng khác vì vậy họ bắt buộc tìm kiếm việc làm. Bên cạnh đó, họ thường được trang bị các kiến thức tốt hơn với trình độ cao hơn, do đó họ có nhiều cơ hội để lựa chọn hơn nên khi tham gia thị trường lao động, họ có thể không chấp nhận làm các công việc tạm thời thu nhập thấp, họ sẽ trì hoãn để tìm được công việc như ý./.
|
Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), tình trạng thiếu hụt lao động trên thị trường thế giới đã giảm bớt, một phần do nguồn cung lao động tăng. Tình trạng này cũng quan sát được ở nhiều nền kinh tế phát triển như Thổ Nhĩ Kỳ, Ca-na-da và Hoa Kỳ với tỷ lệ thất nghiệp tăng khoảng 0,5 điểm phần trăm trong Quý II/2024. Điều này phản ánh nhu cầu lao động đang giảm nhẹ và tốc độ tăng trưởng việc làm chậm lại ở một số quốc gia. Riêng đối với khu vực châu Á- Thái Bình Dương, ILO dự báo thị trường lao động vẫn duy trì tăng trưởng việc làm ở mức trung bình trong dài hạn và tỷ lệ thất nghiệp hầu như không thay đổi trong bối cảnh các quốc gia khu vực này đang đối mặt với nhiều thách thức lớn đối với vấn đề việc làm thỏa đáng và công bằng xã hội. |
Phạm Hoài Nam