Mỗi lần đọc thơ Đỗ Bạch Mai, tôi lại nhớ hình ảnh người đàn bà mấy chục năm về trước ở báo Văn Nghệ, lúc nào cũng tất tả ngược xuôi, phía sau xe máy chở những chồng báo, lịch, sách... cao vượt đầu người. Cô giáo người Hải Phòng (quê nội Nam Định, quê ngoại Nghệ An) khi chuyển sang làm báo dường như đã tự nguyện lùi lại phía sau người chồng nổi tiếng là nhà thơ Bế Kiến Quốc để lo chuyện “cơm áo không đùa”. Ở tuổi bảy mươi, chuyện cơm áo chưa chịu buông tha, chị vẫn phải mải miết đương đầu với thị trường in ấn phẩm thời Covid.
Thơ Đỗ Bạch Mai không có nhiều đột phá về thi pháp, đề tài, nhưng chinh phục người đọc bằng sự giản dị, hồn hậu, kiên cường và yêu thương rất mực đàn bà, đúng như con người chị, biết ứng xử bằng trái tim minh triết trước giông bão cuộc đời.
Đỗ Bạch Mai là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, đã được nhận giải thưởng thơ báo Văn Nghệ (1996) và của Liên hiệp các hội Văn học, nghệ thuật Việt Nam (1996, 2004). Tác phẩm chính: Một lời yêu, Năm bông hồng trắng, Một mình đi trong mưa...
Nhà thơ HỮU VIỆT chọn và giới thiệu
Nghìn lẻ một đêm
Ngọn lửa thần ẩn trong cây đèn cũ
Trí khôn ngoan trong trái tim kẻ nghèo
Sự chân thực hóa thành bao phép lạ
Lòng thủy chung làm sống lại tình yêu
Nghìn lẻ một đêm với những câu chuyện cổ
Người đàn bà dẫn dắt người đàn ông
Đôi môi đẹp nói ra lời thâm thúy
Tóc như mun và đêm như nhung
Cuộc sống mong manh sao trên thế gian lầm lạc
Mỗi sớm mai có thể sớm sau cùng
Nghìn lẻ một ngày mặt trời đánh thức
Ánh sáng tốt lành đẹp mãi lên
Cuộc sống bền bỉ sao dai mềm như mái tóc
Ướp thơm hoa cài trăng lược thượng huyền
Nghìn lẻ một đêm... đi xa dần cái ác
Sự thù hằn ngu muội mất lòng tin
Người đàn bà diệu kỳ bằng trái tim minh triết
Đã tạo ra tình yêu lẽ phải niềm vui
Chị đã yêu từ một nghìn đêm trước
Hay chỉ yêu từ đêm nghìn lẻ hai.
Trái tim đàn bà
Đàn bà chúng tôi chỉ thích những khu vườn có cây xanh bóng mát
và những ngôi nhà nhỏ bình yên. Trong những ngôi nhà chúng tôi
sẽ sáng tạo một thế giới mới của trí tuệ, tình yêu và lòng nhân ái
Trong ngôi nhà chúng tôi, luôn vang lên bài ca chứ không phải
những lời cầu nguyện đau khổ lúc ban mai
Trái đất này không bình ổn đối với chúng tôi
Có quá nhiều bóng đen quá nhiều tiếng bom rơi đạn nổ và cả tiếng
máy bay gầm rít bầu trời
Vẫn còn những kẻ reo rắc tội ác, giết hại người vô tội
Chúng tôi không thể giữ mãi những đứa con cứ ngày một lớn lên
trong ngôi nhà bé nhỏ của mình
Nhưng trái đất không bình yên
Bầu trời đầy lửa khói
Ai sẽ che chở bao bọc những đứa bé của chúng tôi
Những đứa bé mà chúng tôi sẵn sàng hiến dâng cuộc đời mình vì chúng
Đàn bà chúng tôi chỉ thích sự bình yên
Đừng bắt chúng tôi xuống đường xiết chặt tay nhau để hô vang
những lời phản đối chiến tranh
Từ trái tim đàn bà chúng tôi chỉ muốn gửi tới toàn thế giới những
ước vọng khao khát hòa bình
Và ai đó những kẻ gây chiến tranh có nhận được thông điệp ấy
Liệu họ đã quên họ cũng có những người mẹ và những bài học làm
người đầu tiên, những lời khuyên đầu tiên cũng từ trái tim của mẹ.
Dù họ có là ai đi nữa, cũng vẫn chỉ là đứa con nhỏ bé của mẹ mà thôi
Chúng tôi không muốn chiến tranh. Chúng tôi không muốn trái
tim mình rỉ máu
Trước dòng sông
Lần trước gặp sông Lô cuối thu
Giữa mùa xuân bây giờ lại gặp
Dường như sông không có gì đổi khác
Cứ bình yên? Tôi biết nói gì...
Cành mùa thu đã mùa xuân nẩy lộc
Hoa gạo nở rồi nở đỏ bến sông
Tôi cũng khác tôi sau lần gặp trước
Mà sông bình yên nước chảy theo dòng?
Cứ bình yên? Có bình yên thật không?
Hay lấy vẻ bình yên mà giấu bao xao động?
Hay đã biết vượt qua bao buồn vui cuộc sống
Để cuối cùng tìm được sự bình yên ?
Thời gian trôi đi không đứt đoạn, nối liền
Sông Lô ơi sông thật là từng trải
Giữ yêu thương và niềm tin giữ mãi
Trong lòng mình và chẳng sợ thời gian...
Minh họa: NGUYỄN MINH