Tư tưởng trong thơ chắc chắn không giống định nghĩa thông thường. Những người làm thơ cố ép để thơ mình viết có tư tưởng thường chỉ cho ra những bài thơ khiên cưỡng, vụng về, thiếu độ vang vọng và rung cảm sâu xa.
Một bài thơ có tư tưởng thì ý và tình nhuần nhụy, tàng ẩn mà không hiển lộ, chữ nhẹ như không nhưng nặng về ngữ nghĩa, gợi những vùng liên tưởng, chuyển đi thông điệp đồng hành cùng cuộc sống và mang những dự cảm tương lai. Đọc thơ Trương Đăng Dung có thể chọn ra nhiều bài như vậy.
Phó giáo sư, Tiến sĩ Trương Đăng Dung sinh năm 1954, tại Diễn Châu, Nghệ An; nguyên Phó Viện trưởng Viện Văn học, được biết đến với nhiều công trình nghiên cứu lý luận phê bình văn học, đồng thời là một dịch giả có uy tín, trong đó có công trình dịch Truyện Kiều sang tiếng Hungary. Tập thơ Những kỷ niệm tưởng tượng của ông đoạt giải thưởng Hội Nhà văn Hà Nội năm 2011.
Nhà thơ HỮU VIỆT chọn và giới thiệu
Viết cho con
Bây giờ con ở đây
từng khóm lá xanh đang lặng lẽ nép trong vườn
bàn chân con chưa để dấu muôn nơi
những cánh hoa tay con chưa chạm tới
trong mắt con trời xanh yên ả
những đám mây như gấu trắng bồng bềnh.
Bây giờ con ở đây
khi những cánh rừng già châu Phi bốc cháy
voi chạy về châu Âu chết cóng giữa mùa đông
khi hàng triệu con chim rời xứ lạnh bay về xứ nóng
kiệt sức rồi phải lao xuống biển sâu.
Hôm nay con học đi
ông hàng xóm chống gậy ra vườn lê từng bước nặng nề
hôm nay con học nói
bà hàng xóm thều thào với chồng về một miền quê thời tuổi trẻ.
Mai ngày con lớn lên
bố không biết những điều con sẽ nghĩ
bố không biết những con voi còn chết cóng phía trời xa
bố không biết những đàn chim còn bay về xứ nóng?...
bố chỉ mong trái tim con đừng bao giờ lạc lõng
trước mọi vui buồn bất hạnh của thời con.
Những bức tường
Có những bức tường ta xây
và ta phá,
có những bức tường ta không xây
và không nhìn thấy.
Anh và em đi trên mặt đất này
giữa những bức tường ta xây và phá
nhưng tất cả đều bị bao quanh
bởi những bức tường không nhìn thấy.
Giữa những cái bắt tay
có một bức tường,
giữa em và người em thấy trong gương
có một bức tường,
giữa hai chiếc gối nằm kề bên nhau
có một bức tường.
Khi ta ngước mắt nhìn trời xanh
trên mặt đất đã có những bức tường,
khi ta cúi xuống nhìn mặt đất
xung quanh ta đã có những bức tường
khi ta nghĩ đến những miền xa
phía trước ta đã có những bức tường.
Những bức tường, những bức tường, những bức tường
có mặt khắp nơi,
trong những lời vui đoàn tụ
trong những lời buồn chia tay,
những bức tường ta không xây
những bức tường không thể phá...
Đêm đêm anh vẫn nghe lũ quạ
cười nói huyên thuyên trên những bức tường này.
Trên đồi Vọng Cảnh
Em ngồi bên anh nhìn dòng sông
chảy từ phía chân trời
đầy nắng, mưa và gió
Không một cành khô, lá khô
sông thanh thản kéo trời
trôi theo mình lặng lẽ.
Không mang theo những gì để trở thành bất tử
sông chảy vô tư bên những lăng mộ im lìm
những đền đài quạnh quẽ.
Đang mùa xuân hay đã sang hè
mà hoa tím rụng đầy mặt nước
chảy về đâu, sông ơi
sao chỉ thấy một con thuyền thấp thoáng?
Em nhìn anh và nhìn dòng sông
anh có thực và dòng sông có thực,
anh nhìn em và nhìn dòng sông
em có thực hay dòng sông có thực?
Anh sợ đến một ngày dòng sông ngừng trôi
đất khô cứng, những giọt buồn hoá đá,
anh sợ đến một ngày hồn anh từ cõi lạ
trở về đây mà không có dòng sông.