Sau gần một năm rưỡi ký hiệp ước gia nhập CPTPP (tháng 7/2023), ngày 15/12/2024, Anh chính thức gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), trở thành thành viên thứ 12 của khối thương mại này.
Như vậy Anh đã trở thành quốc gia châu Âu đầu tiên gia nhập CPTPP và đây là thỏa thuận thương mại lớn nhất của nước này thời hậu Brexit (kể từ thời điểm Anh rời khỏi Liên minh châu Âu).
Giới chức Anh kỳ vọng việc tham gia CPTPP sẽ mang lại cho nền kinh tế của nước này khoảng 2 tỷ bảng mỗi năm (tương đương 2,5 tỷ USD) nhờ việc các doanh nghiệp Anh có thể tiếp cận với thị trường hơn 500 triệu dân.
Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam Iain Frew cho biết: "Anh cam kết trở thành một thành viên chủ động và đáng tin cậy trong CPTPP. Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ tham vọng của Việt Nam về tăng trưởng bền vững và đổi mới sáng tạo, đồng thời thúc đẩy thương mại toàn diện mang lại lợi ích cho tất cả mọi người. Hơn nữa, chúng tôi coi Việt Nam là cửa ngõ vào khu vực Đông Nam Á và là đồng minh quan trọng trong việc giải quyết các thách thức toàn cầu chung như biến đổi khí hậu và nâng cao khả năng chống chịu kinh tế".
Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam Iain Frew khẳng đinh, Anh cam kết trở thành một thành viên chủ động
và đáng tin cậy trong CPTPP
Nói về quá trình Anh gia nhập CPTPP, Đại sứ Iain Frew cảm ơn tất cả các quốc gia thành viên CPTPP, trong đó có Việt Nam đã hợp tác và hỗ trợ Anh trong suốt quá trình gia nhập. Anh tái khẳng định cam kết trong việc hợp tác chặt chẽ với Chính phủ Việt Nam để đảm bảo rằng các doanh nghiệp cũng như nhà đầu tư Anh và Việt Nam sẽ tận dụng được các lợi ích mà Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Vương quốc Anh và Bắc Ireland (UKVFTA) cùng CPTPP mang lại trong tương lai.
Trước khi Anh gia nhập, CPTPP có 11 nước, chiếm 12% tổng GDP toàn cầu, là một trong những hiệp định thương mại tự do toàn diện và năng động nhất thế giới, mang đến những cơ hội to lớn cho việc tăng trưởng kinh tế và hợp tác quốc tế. Với sự gia nhập của Anh, các thành viên của CPTPP sẽ đóng góp 15% tổng GDP thế giới tương đương 12.000 tỷ bảng Anh và dân số hơn 500 triệu người. Tư cách thành viên CPTPP cũng sẽ bổ sung và củng cố các hiệp định thương mại song phương hiện có mà Anh đã ký kết với các nước CPTPP. Có thể thấy, sự kiện này mang lại lợi ích không chỉ từ góc độ kinh tế và thương mại, mà còn từ góc độ chính trị và chiến lược.
Vương quốc Anh là một đối tác rất quan trọng đối với Việt Nam, do vậy sự kiện Anh chính thức gia nhập CPTPP cũng đánh dấu một chương mới trong quan hệ kinh tế, thương mại Việt Nam - Anh, mở ra cơ hội tăng cường thương mại, thu hút đầu tư và đẩy mạnh hợp tác trên nhiều lĩnh vực. Cùng với đó là tạo điều kiện cho hàng xuất khẩu của Việt Nam được tiếp cận thị trường Anh với quy mô kim ngạch nhập khẩu thường niên lên đến 900 tỷ bảng Anh.
Trong quá trình đàm phán trước đó giữa Vương quốc Anh và Việt Nam về việc gia nhập Hiệp định CPTPP, Việt Nam đã đạt được thỏa thuận theo hướng Vương Quốc Anh sẽ mở thêm việc tiếp cận thị trường cho Việt Nam ngoài các Hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương đã có.
Theo Bộ Công Thương, trong nội dung Hiệp định CPTPP, Anh cam kết mở cửa đối với 6 lĩnh vực, trong đó có: Thương mại hàng hóa, thương mại dịch vụ - đầu tư, nhập cảnh tạm thời của khách kinh doanh, mua sắm của chính phủ, dịch vụ tài chính.
Đặc biệt, trong quá trình đàm phán giữa Vương quốc Anh và Việt Nam về việc gia nhập hiệp định, nước này đã cam kết mở cửa thị trường ở mức cao theo tiêu chuẩn của hiệp định, cao hơn cho Việt Nam so với cam kết cho các nước thành viên khác và cũng như cao hơn cam kết trong FTA song phương giữa Việt Nam và Vương quốc Anh.
Cụ thể, Vương quốc Anh cam kết xóa bỏ 94,4% số dòng thuế cho Việt Nam ngay khi hiệp định có hiệu lực (trong khi các nước thành viên CPTPP khác là 93,9%). Do đó, nhiều mặt hàng nông sản có tiềm năng và thế mạnh xuất khẩu của Việt Nam như gạo, thủy sản, tinh bột sắn... đều được hưởng mức cam kết của Vương quốc Anh tốt hơn so với cam kết trong UKVFTA.
Với gạo, Anh cam kết dành riêng cho Việt Nam hạn ngạch thuế quan tăng dần từ 3.300 tấn/năm trong năm đầu tiên lên 17.500 tấn/năm kể từ năm thứ 8 (tức là năm 2030) trở đi, với mức thuế suất trong hạn ngạch là 0%, cao gần gấp đôi hạn ngạch gạo mà Anh cam kết chung cho các nước thuộc CPTPP khác.
Với mặt hàng thủy sản, hiện thuế nhập ưu đãi của các sản phẩm thủy sản chủ lực của Việt Nam vào Anh hầu hết về 0%. Tuy nhiên, còn một vài mã sản phẩm như tôm chế biến HS 160521 và 160529 vẫn đang bị mức thuế 7%. Hai dòng sản phẩm này của Việt Nam đều đang chiếm vị trí số 1 tại Anh, chi phối 36% thị phần, nhưng dư địa sẽ lớn hơn khi tôm Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế quan từ việc Anh gia nhập CPTPP. Anh cam kết xóa bỏ hoàn toàn hạn ngạch và thuế nhập khẩu cá ngừ ngay khi Hiệp định có hiệu lực hoặc sau 7 năm với một số ít dòng thuế.
Đáng chú ý, Anh đã ký thư gửi Việt Nam xác nhận các ngành đang hoạt động tại Việt Nam được coi là hoạt động trong điều kiện của nền kinh tế thị trường... Điều này, tạo thuận lợi cho nước ta trong các cuộc điều tra phòng vệ thương mại, đặc biệt là điều tra chống bán phá giá. Với kết quả này, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sẽ không bị phân biệt đối xử, được áp dụng mức thuế chống bán phá giá hợp lý hơn.
Dù vậy, trên thực tế, Anh là một trong những thị trường khó tính nhất trên thế giới đối với tiêu chuẩn hàng hóa lưu hành nội địa. Do đó, để tận dụng cơ hội trong CPTPP, hàng hóa Việt Nam xuất khẩu phải đáp ứng tiêu chuẩn lưu hành nội địa. Doanh nghiệp Việt Nam cũng cần nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua việc nâng cao chất lượng sản phẩm, kiểm soát chặt chẽ toàn bộ quy trình sản xuất, đảm bảo truy xuất nguồn gốc để đẩy mạnh xuất khẩu./.
| CPTPP hiện quy tụ 2 thành viên của Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) là Canada và Nhật Bản, cùng với Anh, Australia, New Zealand, Mexico, Peru, Chile, Singapore, Brunei, Malaysia và Việt Nam |
P.V