Trong các ngày 05-07/9/2023, Hội nghị Cấp cao Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) lần thứ 43 và các hội nghị liên quan đã diễn ra tại Jakarta, Indonesia.
Với chủ đề "ASEAN Tầm vóc: Tâm điểm của tăng trưởng", Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các hội nghị cấp cao liên quan là hoạt động Cấp cao thường niên lớn nhất của khu vực, thu hút sự tham dự của lãnh đạo các nước thành viên ASEAN, Timor Leste với tư cách quan sát viên, các nước đối tác đối thoại, 2 quốc gia khách mời là Bangladesh và Quần đảo Cook, cùng 9 tổ chức quốc tế. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu Đoàn đại biểu Việt Nam tham dự các Hội nghị.
Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các hội nghị cấp cao liên quan diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực tiếp tục chứng kiến các chuyển động, biến động đa chiều, nhanh chóng, phức tạp, khó lường. Kinh tế thế giới còn nhiều rủi ro, tăng trưởng chưa bền vững, thương mại phục hồi chậm, bất ổn địa chính trị ngày càng phức tạp, cạnh tranh giữa các nước lớn gia tăng.
ASEAN Tầm vóc: Tâm điểm của tăng trưởng
Trong ba ngày làm việc, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các Hội nghị liên quan đã thông qua, ghi nhận 90 văn kiện, thể hiện một ASEAN chủ động, kiên cường và bản lĩnh; vượt qua những khó khăn, thách thức; đà xây dựng Cộng đồng ASEAN được giữ vững, tiếp tục ghi những dấu ấn hợp tác mới ở cả 3 trụ cột chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa - xã hội, tạo cơ sở và động lực cho những bước phát triển mạnh mẽ hơn của ASEAN trong tương lai. Theo đó, đà tăng trưởng kinh tế khu vực được giữ vững với dự báo tích cực đạt 4,6% trong năm 2023 và 4,9% trong năm 2024. Thương mại của ASEAN ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng gần 15%, đạt 3.800 tỷ USD. Đầu tư đạt mức cao kỷ lục hơn 224 tỷ USD. Đây là kết quả của quá trình nỗ lực không mệt mỏi của ASEAN suốt hành trình 56 năm qua, trên nền tảng đoàn kết, tin cậy, hợp tác.
Với chủ đề "ASEAN Tầm vóc: Tâm điểm của tăng trưởng", Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các hội nghị cấp cao liên quan là hoạt động Cấp cao thường niên lớn nhất của khu vực, thu hút sự tham dự của lãnh đạo các nước thành viên ASEAN, Timor Leste với tư cách quan sát viên, các nước đối tác đối thoại, 2 quốc gia khách mời là Bangladesh và Quần đảo Cook, cùng 9 tổ chức quốc tế. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu Đoàn đại biểu Việt Nam tham dự các Hội nghị.
Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các hội nghị cấp cao liên quan diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực tiếp tục chứng kiến các chuyển động, biến động đa chiều, nhanh chóng, phức tạp, khó lường. Kinh tế thế giới còn nhiều rủi ro, tăng trưởng chưa bền vững, thương mại phục hồi chậm, bất ổn địa chính trị ngày càng phức tạp, cạnh tranh giữa các nước lớn gia tăng.
ASEAN Tầm vóc: Tâm điểm của tăng trưởng
Trong ba ngày làm việc, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các Hội nghị liên quan đã thông qua, ghi nhận 90 văn kiện, thể hiện một ASEAN chủ động, kiên cường và bản lĩnh; vượt qua những khó khăn, thách thức; đà xây dựng Cộng đồng ASEAN được giữ vững, tiếp tục ghi những dấu ấn hợp tác mới ở cả 3 trụ cột chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa - xã hội, tạo cơ sở và động lực cho những bước phát triển mạnh mẽ hơn của ASEAN trong tương lai. Theo đó, đà tăng trưởng kinh tế khu vực được giữ vững với dự báo tích cực đạt 4,6% trong năm 2023 và 4,9% trong năm 2024. Thương mại của ASEAN ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng gần 15%, đạt 3.800 tỷ USD. Đầu tư đạt mức cao kỷ lục hơn 224 tỷ USD. Đây là kết quả của quá trình nỗ lực không mệt mỏi của ASEAN suốt hành trình 56 năm qua, trên nền tảng đoàn kết, tin cậy, hợp tác.
Toàn cảnh Hội nghị Cấp cao ASEAN 43 khai mạc sáng ngày 05/9/2023
Các nhà lãnh đạo ASEAN nhận định, các xu thế của thời đại đặt ra cho ASEAN yêu cầu đổi mới trong tư duy, sáng tạo trong hành động và đột phá trong ý tưởng, để có thể tận dụng tối ưu các động lực tăng trưởng kinh tế mới như kinh tế số, kinh tế biển xanh, chuyển đổi xanh và phát triển bền vững. Trên tinh thần đó, các nhà lãnh đạo đã thảo luận và ghi nhận Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045, với những định hướng xuyên suốt trải rộng trên trụ cột chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa - xã hội, nhằm xây dựng một ASEAN tự cường, năng động, sáng tạo và lấy người dân làm trung tâm, đồng thời xác lập khuôn khổ chiến lược của ASEAN trong 20 năm tới. Các thỏa thuận, sáng kiến như: Xây dựng Hiệp định khung kinh tế số ASEAN; Chiến lược Trung hòa Carbon; Phát triển hệ sinh thái xe điện; Khung kinh tế biển xanh… là những bước đi chủ động, sáng tạo của cả ASEAN và đối tác, nhằm định hình và dẫn dắt xu hướng hợp tác mới ở khu vực.
Với tầm vóc của mình, ASEAN trở thành tâm điểm, thu hút sự tham gia của gần 20 đối tác hàng đầu thế giới tại các Hội nghị. Tại các Hội nghị của ASEAN với các đối tác, nhiều đề xuất hợp tác và thiết lập, nâng cấp quan hệ được thông qua (với Nhật Bản, Canada, Hiệp hội Vành đai Ấn Độ Dương - IORA, Ban Thư ký Diễn đàn quần đảo Thái Bình Dương - PIF), phản ánh cam kết và sự coi trọng của các đối tác dành cho ASEAN. Đáng chú ý, ASEAN - Trung Quốc thông qua Tuyên bố chung về hợp tác cùng có lợi dựa trên quan điểm ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (AOIP) và Tuyên bố chung về làm sâu sắc hợp tác nông nghiệp; ASEAN với Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc thông qua AOIP; ASEAN với Canada, Ấn Độ, Australia đã thông qua Tuyên bố tăng cường hợp tác an ninh lương thực và dinh dưỡng trong thời kỳ khủng hoảng...
Lãnh đạo các nước ASEAN thể hiện quyết tâm hiện thực hóa "ASEAN tầm vóc: Tâm điểm của tăng trưởng"
Hội nghị Cấp cao ASEAN 43 thể hiện nỗ lực hiện thực hóa ASEAN là tâm điểm của tăng trưởng. Đây không chỉ là khát vọng mà còn là sứ mệnh của ASEAN, nhằm bảo đảm tốt hơn môi trường hợp tác và phát triển cho 680 triệu người dân khu vực.
Sau ba ngày làm việc khẩn trương và tích cực, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các hội nghị cấp cao liên quan đã thành công tốt đẹp, khép lại hợp tác ASEAN năm 2023 với nhiều kết quả thực chất, ấn tượng, đồng thời tạo động lực và kỳ vọng mới cho ASEAN tiếp tục phát triển vững mạnh trong những năm tiếp theo, hướng tới hiện thực hóa "ASEAN tầm vóc: Tâm điểm của tăng trưởng".
Sau Lễ bế mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 diễn ra vào chiều ngày 07/9/2023, Tổng thống Indonesia Joko Widodo trao búa Chủ tịch luân phiên ASEAN 44 cho Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone. Phát biểu đảm nhận cương vị Chủ tịch luân phiên của ASEAN trong năm 2024, Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone chính thức công bố chủ đề của Năm ASEAN 2024 là "Enhancing connectivity and resilience" (Thúc đẩy kết nối và tự cường), chia sẻ các trọng tâm, ưu tiên về củng cố đoàn kết, thống nhất và vai trò trung tâm của ASEAN, thúc đẩy xây dựng Cộng đồng kết nối thông suốt, tự cường, bền vững và thích ứng trước các thách thức, biến chuyển nhanh chóng, phức tạp trong khu vực.
Dấu ấn Việt Nam tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 43
Với sự tham gia chủ động, tích cực, trách nhiệm trong tất cả các hoạt động, đoàn Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu đã để lại những dấu ấn lớn tại các Hội nghị Cấp cap ASEAN, đóng góp tích cực vào nỗ lực xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, tự cường, sáng tạo, phát triển bền vững, hội nhập khu vực và đẩy mạnh quan hệ ASEAN với các đối tác.
Trong khuôn khổ Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tham dự khoảng 40 hoạt động gồm các hội nghị đa phương, tiếp xúc song phương với lãnh đạo các nước, tổ chức quốc tế, gặp gỡ và tiếp lãnh đạo các doanh nghiệp.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có các bài hát biểu quan trọng tại 17 hoạt động cấp cao với nhiều thông điệp, định hướng và sáng kiến thiết thực, nhằm củng cố cộng đồng và tăng cường quan hệ với các đối tác.
Thông điệp đầu tiên Thủ tướng truyền tải là, để giữ vững “ASEAN tầm vóc” và là “tâm điểm của tăng trưởng”, các nước ASEAN cần tháo gỡ các điểm nghẽn và rào cản về chính sách và thể chế, duy trì ổn định chuỗi cung ứng nội khối, và củng cố vai trò của ASEAN là tâm điểm của mạng lưới các hiệp định thương mại tự do thông qua việc rà soát, nâng cấp và đàm phán mới FTA giữa ASEAN với các đối tác.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có các bài hát biểu quan trọng tại 17 hoạt động cấp cao
với nhiều thông điệp, định hướng và sáng kiến thiết thực
với nhiều thông điệp, định hướng và sáng kiến thiết thực
Thủ tướng nêu rõ, ASEAN cần xác định bảo đảm hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, là trách nhiệm và nỗ lực tự thân của chính ASEAN. Muốn vậy, các nước ASEAN phải nêu cao tinh thần đoàn kết, độc lập, tự chủ và tự cường bằng cả lời nói và hành động.
Trong vấn đề Biển Đông, Thủ tướng nhấn mạnh, bảo vệ hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn tự do hàng hải và hàng không vừa là lợi ích, vừa là trách nhiệm của tất cả các nước, đề nghị thúc đẩy thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố DOC; phấn đấu đạt được Bộ Quy tắc COC thực chất, phù hợp luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982. Thủ tướng kêu gọi các đối tác ủng hộ lập trường của ASEAN, cùng bảo đảm môi trường thuận lợi cho đàm phán COC.
Thông điệp thứ hai được Thủ tướng đưa ra là, ASEAN cần bám sát tinh thần cốt lõi lấy người dân làm trung tâm, mục tiêu, động lực của tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, có định hướng phát triển đồng đều và bền vững, đặc biệt ở các vùng sâu, vùng xa, tiểu vùng. Thủ tướng thông báo Việt Nam sẽ đăng cai tổ chức Diễn đàn Tương lai ASEAN về phát triển nhanh, bền vững, lấy người dân làm trung tâm, nhằm bổ trợ cho các diễn đàn, cơ chế chính thức của ASEAN, tạo cơ hội trao đổi rộng rãi về các ý tưởng, sáng kiến cho hợp tác khu vực, góp phần xây dựng Cộng đồng ASEAN tự cường và bền vững.
Trong thông điệp thứ ba, Thủ tướng đề cập vấn đề nâng tầm hợp tác giữa ASEAN với các đối tác. Thủ tướng đề nghị tập trung đẩy mạnh giao thương, đầu tư, kết nối doanh nghiệp, ổn định chuỗi cung ứng, hỗ trợ tiếp cận thị trường của nhau; mong muốn các đối tác tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho hàng hóa của Việt Nam và các nước ASEAN.
Hướng tới tương lai bền vững, cơ chế hợp tác của ASEAN cần được mở rộng sang lĩnh vực tiềm năng như chuyển đổi số, kinh tế số, thương mại điện tử, chuyển đổi năng lượng, tài chính xanh, công nghệ xanh… nhằm tạo thêm xung lực cho tăng trưởng bao trùm, hướng tới phát triển bền vững, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân. Thủ tướng cũng đề nghị các đối tác thúc đẩy khuôn khổ hợp tác Mekong, đóng góp hiệu quả cho phát triển bền vững tiểu vùng Mekong.
Thủ tướng đồng thời nhấn mạnh, chuyển đổi các cơ cấu kinh tế, hướng tới xây dựng nền kinh tế số, phát triển kinh tế xanh, áp dụng kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ là những định hướng phù hợp, đúng đắn, huy động nguồn lực bằng hình thức hợp tác công - tư. Theo đó, Thủ tướng đề nghị các nước cần phối hợp chặt chẽ với nhau, phát huy các tư duy mới, phương thức mới và công nghệ mới trong quá trình chuyển đổi sâu sắc này.
Cùng với các hoạt động đa phương, Thủ tướng đã có gần 20 cuộc gặp gỡ, tiếp xúc với lãnh đạo các đối tác lớn, quan trọng, các đối tác truyền thống của Việt Nam và các tổ chức quốc tế. Qua đó, góp phần tăng cường quan hệ giữa Việt Nam với các đối tác, đưa hợp tác ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất, hiệu quả hơn. Thủ tướng cùng các nhà lãnh đạo nhất trí đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực mới như đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, năng lượng tái tạo, phát triển bền vững… Các đối tác đều đánh giá cao chính sách kinh tế - xã hội và những kết quả phục hồi tích cực của Việt Nam sau đại dịch, cũng như vai trò năng động cùng những đóng góp tích cực của Việt Nam tại ASEAN và khu vực.
Cũng nhân dịp này, Thủ tướng tiếp lãnh đạo nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn của Indonesia và có bài phát biểu quan trọng tại Hội nghị cấp cao về kinh doanh và đầu tư ASEAN - diễn đàn liên quan đến doanh nghiệp thường niên lớn nhất khu vực, với đại diện hơn 2.000 doanh nghiệp ASEAN và quốc tế, hơn 100 diễn giả quốc tế. Thủ tướng cho rằng, các Chính phủ và doanh nghiệp cần hợp tác ngày càng chặt chẽ, hiệu quả, thực chất hơn để cùng nhau hoàn thiện thể chế; chung tay phát triển cơ sở hạ tầng chiến lược, kết nối kinh tế; xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, đặc biệt, các doanh nghiệp phải luôn đoàn kết, chia sẻ, hỗ trợ nhau cùng phát triển. Từ đó phát huy hơn nữa vai trò của doanh nghiệp trong thúc đẩy tăng trưởng, tạo bứt phá mới cho ASEAN.
Trong chuyến công tác lần này, Thủ tướng và các thành viên trong đoàn đã tận dụng tối đa thời gian, tranh thủ mọi cơ hội có thể để hoàn thành xuất sắc các mục tiêu đã đề ra, đóng góp tích cực vào thành công chung của các hội nghị cấp cao, góp phần khẳng định vị thế, vai trò ngày càng quan trọng của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới. Chuyến công tác của Thủ tướng tiếp tục truyền tải thông điệp lớn của Đảng, Nhà nước Việt Nam đến bạn bè khu vực và quốc tế về một Việt Nam đang vươn lên mạnh mẽ, một Việt Nam tự tin, chủ động, chân thành, tin cậy, trách nhiệm, hội nhập, vì hòa bình, hợp tác và phát triển, vì hạnh phúc, ấm no của nhân dân trong khu vực và trên thế giới./.
B.N